YAZILAR

AB YEŞİL Mutabakatı'na Hazır mıyız?

28 Şubat 2021 Pazar

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Haber Dergisi Şubat 2021 Sayısında Yayınlanmıştır. 

Dünya hala COVID-19 ile mücadele ederken, çok daha büyük bir sorun günden güne dünyayı ve insanlığı tehdit ediyor: İklim Krizi.

İklim krizi ile mücadele etmek için farklı farklı stratejiler geliştiriliyor. Bunlardan en kapsamlısı ise 11 Aralık 2019 tarihli “Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) – EU Green Deal”. Bu yol haritası; iklim ve çevreyle ilgili zorluklarla mücadele konusunda Avrupa Birliği'nin (AB) önceki taahhütlerini daha geniş ve daha etkili bir şekilde yeniden düzenlemeyi amaçlıyor ve ekonomiyi sürdürülebilir bir gelecek için dönüştürmeyi amaçlıyor.

Çevresel sorunların tek başına çözülemeyeceğine vurgu yapan AYM’ı; AB’nin işbirliği içinde olduğu tüm ülkelerden bu kurallara uymasını bekliyor ve doğal kaynakların tüketimini azaltırken ekonomik büyümeyi sağlamayı ve 2050 yılında karbon nötr hedefine ulaşılması yönünde aksiyonları sunuyor.

Ülkemizi de oldukça yakıdan ilgilendiren AYM’ı sadece bir çevre koruma stratejisi değil, aynı zamanda uluslararası bir ekonomik sistem. Ve bu sistemin başında AB’nin Serbest Ticaret Anlaşmalarının sürdürülebilirliği ve Paris Anlaşması’nın uygulanması hükümleri yer alıyor.

Ayrıca, hem yeşil hem de dijital dönüşümüde hedefleyen AYM’ı; iklim krizi önleme çalışmalarında daha aktif olmayı, ulusal politikalar üretmeyi, uygulamayı ve uluslararası çalışmaları aktif olarak desteklemeyi gerektiriyor ve bu gereklilikleri yasallaştırmak üzere Avrupa İklim Yasası Avrupa Komisyonunda kabul edildi.

BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının (Küresel Amaçlar) ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilen AYM içinde, ekosistemlerin ve biyoçeşitliliğin korunması ve iyileştirilmesi; adil, sağlıklı ve çevreci bir beslenme sistemi, adil geçiş süreci,  adil geçiş için finansman sağlanması, döngüsel ve temiz bir ekonomi için endüstrinin harekete geçirilmesi, AB’nin 2030 ve 2050 iklim hedeflerinin artırılması ile temiz ve ulaşılabilir enerji sağlanması bulunuyor.

Bu hedeflere ulaşabilmek adına, gerekli yatırımları ve mevcut finansman araçlarını ana hatlarıyla belirten, adil ve kapsayıcı bir geçisin nasıl sağlanacağını açıklayan AYM; tüm sektörlerin ve tarafların aşağıdaki konularda harekete geçmesi gerekliliğini belirtiyor.

  • Çevre dostu teknolojilere yatırım yapmak,
  • İnovasyon için endüstriyi desteklemek,
  • Daha temiz, daha ucuz ve daha sağlıklı özel ve toplu taşıma araçları sunmak,
  • Enerji sektörünü karbondan arındırmak,
  • Binaların daha enerji verimli olmasını sağlamak,
  • Küresel çevre standartlarını iyileştirmek için uluslararası ortaklarla çalışmak,

Kimsenin geride kalmaması adına “Adil Geçiş Mekanizması”  aracını da ortaya koyan ve aldığından daha fazlasını veren bir strateji olarak tanımlanan AYM; herkesin katılabileceği bir plan. Bu strateji; hem daha sağlıklı bir yaşam, hem de şirketlerin yenilikçi bir yaklaşım ile çalışma, üretim ve tüketim alışanlıklarını nasıl dönüştüreceğini, döngüsel ekonominin fırsatlarını ortaya koyuyor.

Özellikle seçilen sektörlerde, ihracatta ortaya çıkan karbon sızıntısının azaltılması için  “Karbon Sınır Düzenleme Mekanizması” öneriliyor. AB, bu vergi mekanizması ile, ticarette düşük emisyonlu ülkeleri, yüksek emisyonlu ülkelere göre daha avantajlı bir konuma getirebilir ve bu durum tarafları emisyonları azaltmaya yönlendirebilir ve sektörlerinde öne çıkma ve rekabet avantajı elde etmelerini sağlayabilir. Şimdiden buna hazırlanan ve hazırlanmak isteyen sektörler ise öncelikli olarak şunları yapabilirler.

  • AB Karbon düzenlemesine uygun planlama yapmak,
  • Karbon ayak izinin ölçülmesi ve sürdürülebilir şekilde raporlanması,
  • Karbon ek vergisi ile oryaya çıkabilecek maliyetlerin hesaplanması,
  • Yeni yatırımların karbon salınım oralarına göre planlanması ve yeşil üretim sistemlerinin oluşturulması.

Emisyon azaltımından, tarladan çatala tarım stratejisine, sıfır kirlilikten enerji dönüşümüne, paketleme sistemlerinin azaltılmasından tedarik zincirinin yakın çevreye göre haritalandırılması kadar pek çok alanı kapsayan AYM hazırlanmamak tüm sektörleri ve ülke ekonomisi negatif yönde etkileyecektir. Ancak, her zaman doğru stratejiler ve planlamalar ile riskleri fırsata çevirmek mümkündür, özellikle konu daha yaşanabilir bir dünya ise.

Avrupa İklim Yasası

https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/commission-proposal-regulation-european-climate-law-march-2020_en.pdf

Avrupa Yeşil Mutabakatı

https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en

Avrupa Yeşil Mutabakatı (İngilizce)

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1588580774040&uri=CELEX:52019DC0640

Yeşil Düşünce Derneği Yeşil Ekonomi Çalışma Grubu tarafından Çevirisi Yapılan Türkçe AYM

http://yesildusunce.org/dl/uploads/yesilavrupamutabakati.pdf

AB tarafından alınan önlemler

https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal/actions-being-taken-eu_en

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Haber Dergisi

http://www.iaosb.org.tr/haberdergileri

HABERLER